May 12, 2025

Wat high potentials in beweging brengt: koffie, confituur en het nut van de dingen

Elk jaar trekken we met een groep vrienden op weekend. Altijd gezellig, en met vaste ingrediënten: goed gezelschap, lekker eten, koffie... en onverwachte wendingen.

Die koffie was dit jaar echter niet vanzelfsprekend. Het vakantiehuis had een koffiemachine die eruitzag alsof hij net een designprijs had gewonnen, maar de gebruiksvriendelijkheid was helaas niet meegeleverd. Geen knop te vinden, geen handleiding in zicht.

Technieker 1 boog zich erover en wist na wat gepruts vier tassen koffie te produceren. Niet slecht, maar veel te weinig voor de ochtendploeg die snakte naar cafeïne.
Technieker 2 probeerde het opnieuw. Helaas, hetzelfde resultaat. Ondertussen had iemand stiekem al een extra tas meegenomen, waardoor Technieker 2 – ironisch genoeg – zelf geen koffie kreeg. Er volgde een derde poging, hetzelfde verhaal. 

Frustratie. Berusting. Tijd voor thee, dan maar.

Tot Technieker 3 binnenkwam. “Waar is hier koffie?”
“We hebben alles geprobeerd,” riepen de anderen vanuit hun zetel.
Dat was het startschot voor Technieker 3. Want geen koffie? Nee, dat was geen optie. 

Wat volgde, was een soort mini-expeditie. De machine werd volledig onderzocht, elk knopje getest, de eigenares van ons verblijf opgetrommeld (die zei dat het “nog nooit problemen gaf” – natuurlijk), en uiteindelijk, toen iedereen al had gegeten, klonk het: “Yes, gevonden!”
Het probleem was opgelost. De koffie stroomde. De rust keerde weer. 

We waren allemaal klaar voor onze stevige wandeling, daar in de Ardennen. Plots ging het tijdens die wandeling over paardenbloemen. Je kon er blijkbaar confituur van maken. Verwondering alom, vooral bij Technieker 3, die meteen iets voelde kriebelen: “Dat wil ik proberen.”
De rest sputterde tegen. “Nee hè, we gaan geen confituur maken op ons weekend.”
Maar toen zei één iemand: “Ik wil dat eigenlijk ook wel eens doen.” Technieker 3 had een peer-maatje gevonden. En dan gaat het snel.

Voor we het wisten was iedereen bloemen aan het plukken, werden er extra boodschappen gedaan, en speurden we naar weckpotten alsof we ons voorbereidden op de winter van 1932. Recept gevonden, stappen gevolgd, en een dag later stonden er tien potjes paardenbloemgelei te blinken. Iets was misgelopen – geen confituur, wel gelei – maar de trots was er niet minder om.
De makers keken naar ons alsof ze net een Michelin-ster hadden behaald. “Iedereen neemt toch een potje mee?” En natuurlijk deden we dat. We zijn vrienden en we zien je graag. 

Ik heb het potje enkele weken laten staan. Tot gisteren. Toen heb ik er taart mee gebakken. Ik wilde wel eens testen of paardenbloemgelei echt lekker is. En weet je wat? Het smaakte. Eerlijk. 

Wat managers kunnen leren van koffie en confituur

Wat bracht deze twee totaal verschillende acties – koffie en confituur – in beweging?
Steeds hetzelfde: iemand zag er het nut van in. Als een high potential dat punt bereikt, is er geen houden aan. De energie, de focus, de snelheid: het komt vanzelf. Niet omdat het moet, niet omdat het in het jaarplan staat, maar omdat het klopt. Voor hén.

Voor jou als manager zit daar precies de sleutel. Je hoeft high potentials niet voortdurend te motiveren of in beweging te duwen. Je moet vooral zorgen dat ze zelf kunnen zien waarom iets zinvol is. En ja, hun definitie van “zinvol” kan verschillen van die van jou of van het bredere organisatiedoel. Maar net daar zit jouw rol: het bruggen bouwen tussen wat belangrijk is voor de organisatie en wat betekenisvol voelt voor hen.

  • Leg dus niet alleen het wat uit, maar ook het waarom.
  • Bied ruimte om zelf invulling te geven aan het hoe.
  • En als ze dan op gang komen – vaak sneller en radicaler dan je verwacht – sta dan klaar om los te laten. Niet om te controleren, maar om te begeleiden.

Je hebt geen zwaar uitgewerkte talentprogramma’s nodig. Geen kleurencirkels, geen dwingende formats. Wat je nodig hebt, is helderheid over doelen, autonomie in aanpak, en het vertrouwen dat, zodra een high potential zin ziet, het vuur vanzelf aanwakkert.

En wie weet... komt daar onverwacht nog een potje paardenbloemgelei uit. Of een oplossing voor een koffiemachine die niemand anders vond. In elk geval: beweging die er toe doet.

Over Oida
Bij Oida helpen we teams om ál hun high potentials te spotten, te ontwikkelen en – niet onbelangrijk – te behouden.
💡 Met HiPoAcademy, ons online platform, bieden we trainingen voor high potentials die hun groeipad in eigen handen nemen.

Over mezelf
* Co-auteur van The Talent Trap: How to Spot and Sculpt Hidden Potential
* Ontwikkelaar van de P.A.C.E.-methode, voor wie het serieus meent met talent.